موقعیت یهود در ایران (2)

بانک ایران و خاورمیانه:

عنایت اله احدوت جلال عبودی شهین عاشقیان‏

هوشنگ کهن فرج اله بروخیم ناقی‏

خانم ناقی‏

سیروس اهوبهم‏[نیز در]بانک مرکزی ایران‏

بانک ایران و انگلیس:

جهانشاه نی داود

ابراهیم مقدس‏[نیز در]بانک تهران.او رئیس منطقه و عضو شورای عالی اعتبار بانک‏

تهران بود.

بانک ساختمان:

نور به برآوریان داود سیمانیان گلچهره نهورای(برآوریان)

بانک تهران:

منوچهر سعدیان،آخرین سمت وی رئیس منطقه و عضو شورای عالی و شورای اعتبار

بانک بود.

حزقیا طوبیان عزیز دماوندی سلیمان سعدیان‏

بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران:

دکتر شکر اله برآوریان،آخرین سمت،معاون مدیر عامل و خزانه‏دار بانک.

مهندس ناصر دایی‏زاده،سمت معاون مدیر عامل.وی از بانک به کارخانه کاغذ پارس‏منتقل و به سمت مدیر عامل منصوب شد.

ابراهیم عناویم،ابتدا به سمت ریاست حسابداری و خزانه بانک منصوب و سپس با سمت‏حسابرس داخلی بانک فعالیت داشت.

بانک شهریار:

آلبرت ابراهیمی

آن گونه که از منابع مختلف یهودی بر می‏آید،یهودی‏های شاغل در بانک‏ها،عمدتا سمت‏ها وپست‏های بسیار حساس و رده بالا را در اختیار خود داشتند.حبیب گبای یهودی شاغل باسمت‏های بالای بانک در این باره چنین اظهار می‏کند:

در بانک اعتبارات که شعبه‏CREDIT LYONAISE DE PARISبود تعداد بسیارکمی یهودی کار می‏کردیم.به علت آنکه همگی رؤسای شعبه بودیم و یا ریاست‏اداره‏های مهم آن را به عهده داشتیم،بانک اعتبارات در بازار به بانک یهودیان مشهورشده بود.

نامبرده درباره اسامی یهودیان شاغل در پست‏های مهم بانکی در ایران،به عنوان نمونه‏چنین می‏افزاید:

1-حبیب القانیان،عضو هیأت مدیره بانک و سپس رئیس هیأت مدیره.

2-شهان شماء،رئیس کارگزینی بانک و رئیس سابق مدرسه آلیانس اصفهان و از معلمین‏برجسته دبیرستان‏های کورش و اتحاد تهران.

3-داود الیشا،رئیس اداره اطلاعات و اعتبارات بانک.

4-رحمی الحیم شادی،رئیس اداره بازرسی و سپس رئیس اداره حسابداری.

5-مهندس رحیم عافار،رئیس شعبه نادری و سپس سرپرست و بازرس منطقه شعبات‏خیابان نادری.

6-داود نافع،رئیس اداره بروات.

7-فریدون یوسف‏زاده،رئیس چند شعبه مختلف.

8-آلبرت ابراهیمی،رئیس شعبه کالج و سپس بازرس بانک شهریار.

9-حبیب گبای،رئیس شعبه نادری.

در این نوشته،بر اساس اظهارات آشر فرهادیان که از رؤسای سابق بانک ملی ایران بود واکنون ساکن اسرائیل است،به اسامی تعداد دیگری از یهودیان شاغل در پست‏های مهم بانک‏هادر ایران شاهنشاهی به شرح ذیل اشاره شده است:

1-یورام باخاج،رئیس حسابداری بانک تهران در شعبه خرمشهر.

2-موسی آبگینه ساز،از رؤسای چند شعبه بانک صادرات در تهران.

3-مقدس،از رؤسای بانک تهران و رئیس اداره بازرسی آن بانک در سراسر ایران.در حال‏حاضر مقیم اسرائیل.

4-رحمت اله کهنیم،از رؤسای بانک بازرگانی تهران.در حال حاضر مقیم نیویورک.

5-مراد صدیق،متولد عراق و کارمند سابق بانک‏ها در هندوستان و ایران و آمریکا.

6-برادران صالح و صدیق موریم،از پایوران زبده بانک صادرات تهران.هنوز صالح در بانک کارمی‏کند.

7-آشر فرهادیان و نور اله موسایی،از دانش آموزان دبیرستان آلیانس و از زبدگان بانک‏شاهنشاهی شعبه بازار تهران-اداره مرکزی-و سپس رئیس منطقه خلیج فارس در بانک ایران وانگلیس.

8-العازار فولادیان و حبیب اله فولادیان،هر دو از نزدیکان خانواده القانیان و کارمندان بانک‏شاهنشاهی شعبه بازار و از زبدگان و تجار مشهور بازار همدان.

9-سلیمان آمونا(شهرت بعدی شالم)از اعضای بانک شاهنشاهی ایران.

در منابع یهودی درباره فعالیت‏های اقتصادی و صرافی یهود ایران آمده است:

چنین به نظر می‏رسد که در ایران،از چهارصد سال پیشتر فعالیت صرافان یهودی در کناردیگر پیروان ادیان ادامه داشت و این امر از مشروطیت به بعد حالت تکامل یافته‏تری پیدا کرد.اززمان پهلوی بنا به اوضاع و احوال اقتصادی،مشکلات ارزی،سخت گیری یا آزاد گذاشتن این گونه‏فعالیت‏ها،امر صرافی گاه توسعه فوق العاده داشت و گاه به شدت محدود گردید.صرافان یهودی‏هم،خود را با حالات مختلف وفق می‏دادند.تلاش یهودیان در پرداختن به صرافی،دادن وام باوثیقه یا بدون وثیقه علل گوناگون داشت.[...]همه این عوامل موجب می‏شد تا یهودیان پس اندازمختصر خود را به کار بگیرند و علاوه بر کارهای صرافی،از طریق وام دادن و بهره گرفتن درآمدی‏برای خود فراهم کنند.

بر اساس مندرجات منبع مذکور:

در دوره سلطنت دودمان پهلوی،یهودیان ایران نقش مؤثری در کار صرافی داشتندو در تهران و شهرستانها عده قابل توجهی به این کار مشغول بودند.از جمله‏[...:]اسحاق کامران،ابراهیم کهن صدق،فرج اله حکیمی،موشی دلال،مئیر صیانی،یعقوب خضری،الیاس خضری،سعیدنیا،جهانگیر میثاقیه،امان اله نیسان،حبیب‏حگائیان،داود نعیمی،عاشقیان،ابراهیم کهنیم،داود نیسان،آقاگل گبای،دانیال‏لاوی و پسران،برادران پورسلیمی،پاکپور و بهارستانی.

یهودی‏ها در بازار بورس تهران نیز حضور و نفوذ گسترده و فراوان داشتند.به اعتراف منابع‏یهودی:

پس از آنکه فعالیت بورس اوراق بهادار در ایران گسترش یافت و سهام اکثر بانک‏هادر بورس اوراق بهادار عرضه شد،یهودیان ایرانی‏[...]در کار خرید و فروش سهام‏بانکی به فعالیت پرداختند.

جز فعالیت‏های زرگری،طلا و جواهرفروشی،دوره گردی،شراب اندازی و شراب فروشی که‏پیشه قدیمی و همیشگی یهود ایران بود،در بخش تجارت و خرید و فروش و صادرات فرش نیزیهودیان نقش فعال و فراوان داشتند.یهودیان ایرانی در امر تجارت این کالای بی‏نظیر[فرش‏]که نامش با نام ایران همواره‏عجین است،فعالیت پی‏گیری داشته‏اند.در این کار از بازار گرفته تا مغازه‏های بزرگ وچند دهنه خیابان فردوسی که مملو از نفیس‏ترین و برجسته‏ترین قالی‏های بافت‏قدیم و جدید بود...[یهودیان ایران حضور و فعالیت داشتند.]حتی در اروپا هم مراکزعمده‏فروشی قالی ایرانی اغلب توسط یهودیان ایران برپا و اداره می‏شد.در لندن‏برادران سلیمانی،در هامبورگ برادران بلور و در زوریخ و ژنو مرادپورها...همین طوردر میلان،پاریس،کپنهاگ،لس انجلس و حتی در شهرهای مختلف برزیل.

مراکز صنعتی و تجاری‏

به نوشته منابع یهودی«در دوران گذشته یهودیان ایرانی،جز به صنایع ظریفه طلا ونقره‏سازی،ابریشم بافی و زری دوزی،آن هم به صورت محدود،وارد نشدند.برعکس در دوران‏پهلوی،خاصه دوره محمد رضا شاه پهلوی،یهودیان ایران در فعالیت‏های صنعتی نقش بسیارمؤثری را بازی کردند[...].خانواده حبیب القانیان در بخش صنایع یخچال سازی و صنایع‏آلومینیوم سازی،خانواده نهایی در امر بیمه و نیز در دیگر فعالیت‏های ساختمانی،خرید و فروش‏زمین،املاک و مستغلات،یهودیان ایران...از سرمایه گذاری‏های هنگفت دریغ نکردند...

ادامه دارد

نوشته های دیگران ()