پشت پرده دانشنامه ایرانیکا

‏اهمیت و جایگاه دایره المعارف‏ در عرصه علمی و فرهنگی برکسی پوشیده نیست . تفکر صهیونیسم با شناخت   کافی نسبت به این مساله در گردآوری و تدوین اکثر دایره المعارف های جهان نقش کلیدی داشته است .

بنابراین ، جای تعجب نیست که اغلب دایره المعارف‏های‏موجود ، با اینکه اطلاعات خود را در همه زمینه‏ها ، به شیوه‏ای علمی‏و موضوعی ارائه می‏دهند ، با این وجود درباره اسلام و مسلمانان،به طور غیر مستند و تحریف شده سخن می‏گویند.

دکتر کامل‏العسلی در گفت و گو با نشریه الدستور چاپ اردن ، تاریخ‏15/5/1982،در این باره می‏گوید:

نگاهی شتابزده به دایره المعارف انگلیسی بریتانیکا ، دایره المعارف آمریکایی مایر ، دایره المعارف ‏فرانسه و دایره المعارف آلمان ، این واقعیت را آشکارمی‏کند که چگونه این دایره المعارف‏ها ، دیدگاه‏های‏صهیونیستی را  اساس کار خود قرار داده و از آن دفاع‏می‏کنند . در تمام این دایره المعارف‏ها ، از سرزمین ‏فلسطین به نام اسرائیل یاد و ادعا شده که نه در تاریخ و نه در قوانین بین‏المللی ، هیچ‏گاه کشوری به نام فلسطین ‏وجود نداشته  است.

« در این دایره المعارف‏ها حکومت ‏داود و سلیمان آغاز تاریخ بیت‏المقدس قلمداد شده‏ است . این در حالی             است که قدس کنعانی ، پیش ازدوران داود و سلیمان و حداقل دو هزار سال قبل سابقه داشته است. »

دکتر العسلی در ادامه اشاره می‏کند که فصل مربوط به قدس‏ در دایره المعارف اسلامی را یک یهودی صهیونیست نوشته است.

دایره المعارف انگلیسی ( نیوکاکستون ) شدیدا ضد اسلامی است وتوزیع آن در بسیاری از کشورهای عربی      ممنوع است . ( بریتانیکا ) که‏از معتبرترین و رایج‏ترین دایره المعارف‏های دنیا به شمار می‏آید ، بی‏شباهت به نیوکاکستون و بقیه نیست.

برخورد گزینشی غیر علمی و سیاسی  صهیونیسم در دایره المعارف « سازمان بین‏المللی‏یونسکو » نیز مشاهده   می‏شود . این در حالی است که بخش عمده ‏هزینه‏ های این سازمان بین‏المللی از سوی جهان عرب و اسلام‏ تأمین می‏شود.

در جلد سوم دایره المعارف یونسکو ، موسوم به « ‏تاریخ بشریت و پیشرفت علمی و فرهنگی آن » ، تحت عنوان  ‏تمدن‏های بزرگ در دوره‏های میانه ، این ادعای گستاخانه درباره ‏اسلام به چشم می‏خورد:

« اسلام تلفیقی از ادیان یهود و مسیح ، به اضافه سنت‏های‏بت‏پرستی اعراب است . اسلام سنت‏ها و مراسم قبیله‏ ای ‏را به این جهت حفظ کرد تا قبایل را به این دین جذب‏کند. »

در فرهنگ آمریکایی « وبستر » - که بیشتر به دایره المعارف شباهت دارد - از شخصیت عرب با عباراتی اهانت       ‏بار چون : « مردمی‏حیوان صفت » ، « قاتل » ، « خونریز » ، « زن‏باره » ، « آواره » ، « گدا » ، و « شورشی  »‏یاد شده است. رپرست انتشارات فرهنگ وبستر یک آمریکایی‏مدافع صهیونیسم به نام ویلیام لئونیان است.

یکی دیگر از دایره المعارف هایی که با سرمایه گزاری علنی امریکا و حمایت صهیونیسم جهانی انتشار یافته است دایره المعارف « ایرانیکا » است .

این دایره المعارفادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()

دانشنامه ایرانیکا (  Encyclopedia Iranica) پروژه بزرگی است که توسط ایرانشناسان ایرانی و خارجی در دانشگاه کلمبیا دنبال می شود . این دانشنامه درباره فرهنگ و تاریخ ایران به زبان انگلیسی می باشد . هم اکنون این دانشنامه 12 مجلد است و قرار است که به 30 جلد برسد .ایرانیکا توسط استاد احسان یارشاطر ویرایش می شود و مدیریت آن در دست محمد خیامی و شامل 40 ویرایشگر  و 300 پژوهنده می باشد .

ویژگیهای ایرانیکا

ویژگیهای ایرانیکا را بهتر است از زبان تهیه کننده آن یعنی احسان یارشاطر که در مصاحبه ای با حمید کریمی بیان نموده بشنویم :

حمید کریمی : احسان یارشاطر شاید برجسته ترین متخصص زبان، فرهنگ و تاریخ ایران باشد که با اراده ای آهنین، انجام کاری عظیم را آغاز کرده است: مستند ساختن حقایق تاریخ، زبان، و تمدن مردم ایران به شیوه ای علمی، از راه یک پژوهش و ارائه اثری مرجع و همه جانبه در «دانشنامه ایرانیکا». پروژه ای که قابلیت این را دارد که هر که ایرانی است یا به نحوی از فرهنگ ایران تاثیر پذیرفته به آن افتخار کند. در سفر اخیر پروفسور یارشاطر به منطقه سان فرانسیسکو، پیش از جشن گردآوری کمک برای ایرانیکا در 13 می، این افتخار را یافتم تا با او درباره انگیزه هایش برای تکمیل این کوشش عظیم سخن بگویم... :

  - آنچه مرا مبهوت ساخته توانایی شما برای ارائه این حجم عظیم از اطلاعات فشرده در «دانشنامه ایرانیکا» است؛ آنهم در زمانی که کمبود منابع قابل اطمینان مورد نیاز برای کارهای پژوهشی و مستند ساختن رویدادهای تاریخی در ایران امروز به یک چالش بزرگ بدل شده است. با این چالش چگونه روبه رو شده اید؟

- این درست است که برای برخی جنبه های تاریخ ما، به ویژه دوره باستان، به منابع کافی - خصوصاً منابع بومی - دسترسی نداریم ولی از برخی منظرهای دیگر برای تاریخ ما به ویژه زمانی که به دوران مدرن نزدیک می شویم منابع کافی برای پژوهش وجود دارد. بگذارید تاریخ قاجار را مثال بزنم. نه تنها تاریخ ها، خاطرات و اسنادی در ایران تهیه شده است بلکه منابعی که در برخی از دیگر کشورها همچون بریتانیا، روسیه، اتریش و فرانسه که همگی با ایران در ارتباط بودند وجود دارد مکمل آنها هستند. سفرنامه های بسیار ارزشمندی نیز از اروپاییان و آمریکاییان در دست است. از سویی دیگر، دست یافتن به اطلاعات دقیق و جامع درباره سلسله اشکانی که بیش از پانصد سال بر ایران حکمفرمایی می کردند بسیار دشوار است و اگر آنچه رومیان و یونانیان درباره آنها نوشته اند، سکه های پادشاهان آن سلسله و یافته های باستان شناسی موجود نبود اطلاعات ما درباره اشکانیان از این هم کمتر بود. دانشنامه ایرانیکا می کوشد که حتی الامکان چهره ای درست از تاریخ و فرهنگ ایران ارائه دهد. نیاز این کار کاربرد یک متد علمی صحیح و بی طرفانه است.

- دلیل کمیابی منابع داخلی درباره تاریخ باستان ما چیست؟

- از دوره هخامنشی به دلیل وجود کتیبه ها – به ویژه از دوره داریوش –  و همچنین نوشته های تاریخ نگاران یونانی خصوصاً هرودوت، کمابیش به منابع کافی دسترسی داریم. با اینحال به دلیل دشمنی یونانیان با ایرانیان و امپراتوری ایران، تصویری که آنها از ایران ترسیم کرده اند و مورد پذیرش بسیاری از تاریخ نگاران غربی قرار گرفته، بیشتر مخدوش شده است. ولی در مورد پارتیان و ساسانیان، دو سلسله بزرگ دیگر پیش از اسلام، چندان خوش اقبال نیستیم. در دوره پارتیان، تاریخ و ادبیات عموماً شفاهی بوده است و اگر هم چیزی ثبت شده ما از آن بی اطلاعیم. از این گذشته، ساسانیان که اشکانیان را سرنگون ساختند و آنان را به خیانت در منافع ایران متهم کردند سخت در پی محو آثار برجای مانده از اشکانیان بودند. از برخی از افسانه های قهرمانانه آنها در شرح جنگاوران از خودگذشته همچون گیو، گودرز و میلاد در شاهنامه حکایت شده است. در مورد ساسانیان، گرچه کتیبه های عظیمی از شاهپور یکم و کتیبه های گوناگونی از زالوت، موبد زرتشتی کردیر، برجای مانده و سکه ها و نوشته های نویسندگان رومی و بیزانسی در دست داریم ولی آنچه ما در اختیار داریم بازتابی کمرنگ از تاریخ آنان در تاریخ های عربی- پارسی است و شرح های شاهنامه نیز با افسانه ها تلفیق شده است. باز هم باید خاطرنشان سازم در این دوره، تاریخ و ادبیات، بیشتر جنبه شفاهی داشته است و تنها در پایان دوره ساسانی بود که تاریخ ایران تدوین شد و با عنوان «خوتای نامگ» به رشته تحریر در آمد. این اثر که به عنوان ماخذ نهایی شاهنامه و همچنین تاریخ نگاران دوره اسلامی مورد کاربرد قرار گرفته تلفیقی است از تاریخ اسطوره ای، افسانه ای و حقیقی. «خواتای نامگ» فاقد هرگونه مطلبی درباره هخامنشیان همچون کورش و داریوش است زیرا ساسانیان اطلاعاتی درباره آنها نداشتند و همه آنچه می دانستند به پیشدادیان و کیانیان – افسانه هایی که از نوشته های باستانی زرتشتی به ارث برده بودند – محدود می شد.

- ظهور اسلام نیز در این زمینه نقشی ایفا کرد؟

- قطعاً. به ویژه با توجه به رایج شدن خط عربی. هر چیزی که بیانگر دیدگاه زرتشتی بود به خط پهلوی نوشته شده بود و اندک اندک برای ایرانیان بیگانه تلقی شد و از میان رفت. مخصوصاً که مسلمانان این آثار را به عنوان آثار کافران می شناختند.

- در مورد دیدگاه پیشین شما درباره پاسداری و گسترش فرهنگ و تاریخ ایران به شکلی حتی الامکان درست و واقع بینانه، مسئله ای مربوط به هویت نمادهای فرهنگی همچون مولوی (رومی) و نظامی در بین است و مللی هستند که ادعا می کنند این چهره ها به میراث آنها تعلق دارند. واقعاً چه چیز، ایران را تشکیل می دهد؟ جغرافیا یا زبان؟ شما چه روشی را در تعریف قلمروی کارتان در «ایرانیکا» به کار بسته اید؟ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()